شکستگی استخوان

شکستگی استخوان از جمله شایع ترین آسیب های بدن است که معمولا به دنبال ضربه وارده به استخوان ناشی ازسقوط،حوادث ، تصادفات و جراحت های ورزشی ایجاد می شود. 

با این که نام شکستگی طیف وسیعی از حالات را در بر می گیرد، با این حال مشخصه مشترک تمامی آنها در این نکته است که  نیرویی که به استخوان وارد شده بیش از تحمل توده استخوانی بوده و تداوم توده استخوانی در طول آن به هم خورده و شکل استخوان تغییر کرده است.

انواع شکستگی ها به لحاظ نوع نیروی وارده و شکل آنها

· شکستگی بسته

 زمانی که شکستگی در داخل پوست اتفاق افتاده و پوست پاره نشود، این نوع شکستگی را شکستگی بسته می گویند که می تواند انواع مختلفی داشته باشد.                                                                                 

· شکستگی باز

در این نوع شکستگی با پارگی پوست می تواند استخوان شکسته از پوست بیرون زده و احتمال عفونت وجود دارد.                 

· شکستگی بدون جابجایی    

در این نوع شکستگی خط شکستگی بدون جابجایی در عکس رادیوگرافی دیده می شود که نیازی به جا انداختن ندارد.

·   شکستگی ترک خوردگی یا مویی

همان طور که از نام آن پیداست، تشخیص آن سخت بوده و بدون جابجایی می باشد.

·  شکستگی با جابجایی و یا ترکیبی

گاهی شکستگی بسیار واضح است. در این حالت ضربه موجب می شود استخوان به دو و یا حتی چند تکه کاملا جدا از هم تبدیل شود.

·  شکستگی آولژن (Avulsion fracture)     

در این نوع از شکستگی در اثر نیروی زیادی که به لیگامان یا رباط وارد می شود، قطعه ای از استخوان را همراه کشش از جای خود می کند.

به عبارت دیگر قطعه استخوان دچار شکستگی می‌شود و جدا می‌شود. اکثر این شکستگی ها به علت جابجایی نیاز به جراحی پیدا خواهند کرد.

· شکستگی داخل مفصلی   

همان طور که از نامش پیداست، این نوع شکستگی در مواردی که خط شکستگی داخل مفصل امتداد پیدا می کند به وجود می آید و در این نوع شکستگی احتمال ایجاد آرتروز در مفصل وجود دارد.

· شکستگی پاتولوژیک

در این نوع شکستگی نیروی وارده به علت ضعف ساختار استخوانی می تواند منجر به شکستگی شود که در بافت نرمال باعث شکستگی نمی‌شود؛ مانند مواردی که پوکی استخوان وجود دارد.

اختلالی که در آن استخوان‌ها با افزایش سن نازک می‌شوند و استحکام خود را از دست می‌دهندو با آسیب جزیی یا حتی بدون آسیب شکستگی رخ می دهد. این شکستگی معمولا در لگن، مچ دست و ستون فقرات رخ می دهد

مورد دیگر شکستگی پاتولوژیک در استخوان هایی است که به علت تومور یا متاستاز های سرطانی ضعیف شده و بافت اصلی و محکم خود را از دست داده و با کوچکترین ضربه حتی گاهی بدون ضربه دچار شکستگی های وسیع می شوند.

· شکستگی استرسی(Stress fractur)

این شکستگی یکی از شایع ترین شکستگی ها است وغالبا تشخیص آن مشکل است؛ به همین خاطر بیشتر به آن می پردازیم.

این نوع شکستگی که بیشتر در ورزشکاران دیده می شود، در نتیجه نیروهای کم و با تکرار زیاد به وجود می آید؛ مانند دوندگان و یا ورزشکارانی که فرصت  استراحت یا  ترمیم را به بافت استخوانی نمی‌دهند.

برخی ورزش ها که نیاز به دویدن و پریدن دارند، احتمال شکستگی استرسی پاها را بالا می برند.

شکستگی های استرسی در افرادی که به تازگی ورزش جدیدی را شروع کرده اند یا شدت تمرین خود را به طور ناگهانی افزایش داده اند  بیشتر است.

وقتی ماهیچه‌ها آماده نیستند، به راحتی خسته شده و نمی‌توانند از استخوان‌ها محافظت کنند و فشار مستقیما روی استخوان ها وارد می شود، که می تواند منجر به شکستگی شود.

یکی ازدلایل توصیه به گرم کردن بدن قبل از ورزش همین است.

در مراحل اولیه احتمالا در رادیولوژی علایم شکستگی مشاهده نمی شود، ولی پس از آن با درد و ناتوانی حرکتی همراه بوده و در صورت ادامه می تواند ناحیه آسیب دیده در رادیولوژی مشخص گردد.

بیش از نیمی از موارد این نوع شکستگی  در بزرگسالان و نوجوانان در استخوان‌های ساق پا دیده می شود.

سایر ورزش‌هایی که به حرکات تکراری نیاز دارند، مانند پارو زدن می‌توانند منجر به شکستگی‌های استرسی استخوان بازو شوند، اما این موارد بسیار نادرتر هستند.

به نظر می رسد شکستگی های استرسی در زنان شایع تراست.

سایر عوامل خطر ساز برای شکستگی استرسی عبارتند از:  

• سیگار کشیدن که باعث ایجاد یا تشدید مشکلاتی می شود، از جمله :
• کم شدن تولید سلول های استخوان ساز
• تسریع فرایند فرسایش مفصلی وآرتروز
• ضعیف شدن رباط ها و مفاصل
• تسریع روند پوکی استخوان در خانمهای یائسه
• کند شدن فرایند ترمیم جراحات
• کند شدن فرایند ترمیم شکستگی ها
• دویدن بیش از 40 کیلومتر  در هفته
• پوکی استخوان
• اختلال اشتها وبیماری های تغذیه ای
• سطح پایین ویتامین D
• مصرف الکل
• ناهنجاری های آناتومیکی فشار را به طور نابرابر در پاها توزیع می کند.که خطر شکستگی استرسی را افزایش می دهد.
• تجهیزات بی کیفیت مانند کفش های  دوی  نامناسب.

تشخیص شکستگی های استرسی

برای تشخیص شکستگی استرسی پزشک شما را معاینه فیزیکی می کند.

اگرچه عکس برداری با اشعه ایکس می تواند مفید باشد، اما اغلب نمی تواند شکستگی های استرسی را تشخیص دهد.

پزشک ممکن است از سی تی اسکن، ام آر ای، اسکن هسته ای استخوان یا سایر روش های تصویربرداری برای تشخیص استفاده کند.

کمک های اولیه و درمان شکستگی های استرسی

مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید، زیرا بدون درمان ممکن است استخوان به طور کامل بشکند.

در عین حال دستورالعمل های RICE را دنبال کنید:

• REST(استراحت): از فعالیت های همراه با تحمل وزن خودداری کنید. در صورت لزوم از یک کفش با کفی سفت و محکم که از پا محافظت کند، استفاده کنید.
• ICE (کمپرس یخ): برای کاهش تورم ناحیه آسیب دیده را به مدت 24 تا48 ساعت با یخ سرد کنید. ولی یخ را مستقیم روی پوست نگذارید.
•  COMPRESSION (کمپرس یا فشرده سازی): یک باند نرم در اطراف موضع بپیچید تا به کمک فشار کنترل شده تورم کاهش یابد.
•  ELEVATION (بالا بردن): از بالش استفاده کنید تا پای خود را بالاتر از قلب قرار دهید.

 به مدت 6 تا 8 هفته و تا زمانی که درد دارید  از انجام مجدد  فعالیتی که باعث ایجاد آسیب شده خودداری کنید.

هم چنین از وارد کردن وزن بیش از حد به ناحیه آسیب دیده خودداری کنید. اگر دوباره خیلی زود ورزش را شروع کنید، ممکن است روند بهبودی را به تعویق بیندازید یا حتی آسیبی ماندگار ایجاد کنید.

·    شکستگی گرهی (Torus or buckle fracture)

در این نوع شکستگی عملا بافت استخوانی تغییر شکل داده ولی خط شکستگی وجود ندارد؛ مانند تغییر شکل استخوانی در کودکان که دردناک بوده ولی خط شکستگی ندارد.

· شکستگی چوب تر(Greenstick fracture)

در این نوع شکستگی که بیشتر در سنین کودکی و دوران رشد دیده می شود، شکستگی کامل نبوده و دو ناحیه می تواند از هم جدا نشده باشد.

· شکستگی عرضی

این نوع شکستگی در خط عرضی استخوان اتفاق می افتد که بدون جابجایی می باشد.

· شکستگی مارپیچی یا اسپیرال

مکانیسم این نوع شکستگی پیچش در تنه استخوان می باشد که باعث شکستگی مارپیچی یا اسپیرال می شود، مانند اسکی بازی که در برف فرو می رود و در بافت استخوان درشت نی شکستگی مارپیچی به وجود می آید. 

· شکستگی مایل

در این نوع شکستگی خط شکستگی مایل بوده و دو قطعه از هم جدا می شود.

· شکستگی فشاری یا کامپرسیو

در این نوع شکستگی در اثر نیروی عمودی وارده استخوان در هم فرو می رود. این نوع شکستگی در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند و در تنه مهره ها، دیده می شود.