اختلال استرس پس از سانحه چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نوعی اختلال سلامت روان است که پس از یک واقعه آسیب زا آغاز می شود. این واقعه یا  رویداد ممکن است شامل یک تهدید واقعی یا قابل درک از آسیب یا مرگ باشد. این رویداد می تواند شامل موارد زیر باشد:

• یک فاجعه طبیعی مانند زمین لرزه یا گردباد؛
• جنگ؛
• تجاوز یا پرخاش فیزیکی یا جنسی؛
• تصادف؛

افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه احساس خطر بیشتری می کنند. واکنش جنگ یا گریز آنها تغییر می کند و باعث می شود احساس استرس یا ترس کنند؛ حتی وقتی خطری آن ها را تهدید نمی کند. اما اختلال استرس پس از سانحه می تواند برای هر فرد و در هر سنی رخ دهد. این اختلال به عنوان پاسخی به تغییرات شیمیایی و عصبی مغز پس از قرار گرفتن در معرض حوادث تهدیدآمیز رخ می دهد. داشتن اختلال استرس پس از سانحه به معنای نقص یا ضعف نیست.

علایم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

اختلال استرس پس از سانحه می تواند فعالیت های طبیعی و توانایی عملکرد شما را مختل کند. کلمات، اصوات یا شرایطی که شما را به یاد تروما می اندازد، می تواند علایم شما را تحریک کند.

علایم اختلال استرس پس از سانحه به چهار گروه تقسیم می شود:

1. نفوذ

• بازنگری خاطرات گذشته در جایی که احساس می کنید این رویداد را بارها و بارها تجربه می کنید؛
• خاطرات واضح و ناخوشایند از این رویداد؛
• کابوس های مکرر در مورد این رویداد؛
• وقتی در مورد واقعه فکر می کنید، دچار پریشانی شدید روحی یا جسمی می شوید.

2. اجتناب

همان طور که از نام آن پیدا است، اجتناب به معنای دوری از افراد، مکان ها یا موقعیت هایی است که شما را به یاد واقعه آسیب زا می اندازد.

• برانگیختگی و واکنش پذیری

• مشکل در تمرکز؛
• به راحتی مبهوت می شوید و در این حالت واکنش اغراق آمیزی از خود بروز می دهید؛
• احساس اضطراب همیشگی؛
• تحریک پذیری؛
• دوره های عصبانیت.

• ادراک و خلق و خو

• افکار منفی در مورد خودتان؛
• احساسات تحریف شده گناه، نگرانی یا سرزنش؛
• در به خاطر سپردن بخش های مهم این رویداد مشکل دارید؛
• کاهش علاقه به انجام اموری که قبلا از انجام آن ها لذت می بردید؛

هم چنین ممکن است افرادی که دچار اختلال استرس پس از سانحه هستند دچار افسردگی و حملات هراس شوند.

درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

اگر اختلال استرس پس از سانحه در شما تشخیص داده شود، ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی شما به احتمال زیاد جلسات مشاوره، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو روش درمانی را تجویز می کند. رفتار درمانی شناختی (CBT) یا “گفتگو درمانی” به  شما کمک می کند تا واقعه آسیب زا را پردازش کنید و الگوهای تفکر منفی مرتبط با آن را تغییر دهید.

• اختلال استرس پس از سانحه پزشکی

یک فوریت پزشکی تهدید کننده زندگی می تواند به اندازه یک فاجعه طبیعی یا خشونت، آسیب زا باشد. تحقیقات نشان می دهد که در حدود یک نفر از 8 نفری که دچار حمله قلبی می شوند، پس از حمله دچار اختلال استرس پس از سانحه خواهند شد.

• اختلال استرس پس از زایمان

زنانی که دچار عوارض بارداری می شوند یا خیلی زود زایمان می کنند، بیشتر مستعد این اختلال هستند. اگر شما

• سابقه بیماری افسردگی دارید؛
• از زایمان می ترسید؛
• تجربه بدی از بارداری در گذشته دارید؛
• مورد حمایت قرار نمی گیرید؛

بیشتر در معرض خطر اختلال استرس پس از سانحه بعد از زایمان خواهید بود.

• اختلال استرس پس از سانحه و افسردگی

این دو حالت اغلب با هم در ارتباط هستند. افسردگی خطر ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه را افزایش می دهد و بالعکس. بسیاری از علایم با هم همپوشانی دارند و این مسئله باعث می شود تشخیص این که فرد به کدام یک از این اختلالات مبتلا است دشوار باشد. علایم مشترک در اختلال استرس پس از سانحه و افسردگی شامل موارد زیر است:

• طغیان های احساسی؛
• عدم علاقه به انجام فعالیت ها؛
• مشکل خواب؛

برخی از درمان های مشابه می توانند به درمان هر دو بیماری کمک کننده باشند.

عوامل خطر

هر فردی که یک تجربه آسیب زا را تجربه کند، دچار اختلال استرس پس از سانحه نمی شود. اگر ضربه شدید باشد یا مدت طولانی طول بکشد، احتمال ابتلا به این اختلال بیشتر می شود. عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه را افزایش دهند عبارتند از:

• افسردگی و سایر موارد بهداشت روان؛
• سوء مصرف مواد؛
• نداشتن پشتیبان؛
• شغلی که به واسطه آن میزان مواجهه شما با حوادث آسیب زا بیشتر باشد، مانند افسر پلیس، عضو ارتش یا نیروی امداد؛
• جنسیت زن در برخی جوامع خاص ؛
• ابتلای یکی از اعضای خانواده به اختلال استرس پس از سانحه.

پیشگیری از اختلال استرس پس از سانحه

متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از حوادث آسیب زای منجر به اختلال استرس پس از سانحه وجود ندارد. اما اگر یکی از این رویدادها را از سر گذراندید، مواردی وجود دارد که می توانید برای محافظت از خود در برابر بازنگری خاطرات گذشته و سایر علایم استفاده کنید. داشتن یک سیستم پشتیبانی قوی یکی از راه هایی است که می تواند به جلوگیری از اختلال استرس پس از سانحه کمک کند. سعی کنید طرز فکر خود در مورد شرایط دشوار را از نو شکل دهید. به عنوان مثال در مورد خود فکر کنید و خود را به عنوان یک بازمانده و نه یک قربانی ببینید. کمک به افراد دیگر برای بهبود از یک واقعه آسیب زا می تواند به شما هم کمک کند تا برای آسیبی که تجربه کرده اید معنایی ایجاد کنید؛ همین امر می تواند به شما در بهبودی کمک کند.