بیماری منییر(Ménière’s disease)

بیماری منییر شرایطی در گوش داخلی است که باعث بروز حملات ناگهانی مطابق یک یا همه موارد زیر می شود:

• بیمار احساس می کند که اتاق دور سرش می چرخد (سرگیجه)؛
• صدای زنگ مانندی در داخل گوش می شنود (وزوز گوش)؛
• در درون گوش احساس فشار می کند؛
• دچار کاهش ناگهانی حس شنوایی می گردد.

هم چنین در طول حملات بیماری منییر، ممکن است فرد علایم زیر را نیز تجربه کند:

• احساس گیجی و عدم تعادل در هنگان ایستادن؛
• احساس تهوع یا استفراغ؛

کلیه این علایم ممکن است همگی با هم و به یکباره اتفاق بیفتند و برای چند دقیقه تا چند ساعت ( معمولا 2 تا 3 ساعت) ادامه پیدا کنند. معمولا علایم از یک گوش شروع ولی به مرور زمان به هر دو گوش سرایت می کنند.

ممکن است یک یا دو روز طول بکشد تا علام به طور کامل ناپدید شوند و فرد بعد از حمله احساس خستگی کند.

اگرچه علایم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما کاهش حس شنوایی بدون سرگیجه غیر معمول است.

حملات می توانند به صورت خوشه ای یا چندین بار در هفته اتفاق بیفتد؛ یا ممکن است فواصل حملات، هفته ها، ماه ها و یا سال ها از هم فاصله پیدا کنند.

بیماری منییر بیشتر افراد در بازه سنی 20 تا 60 ساله را مبتلا می کند ولی این بیماری در کودکان غیر معمول است.

علت بروز بیماری منییر نامشخص است، اما  با اختلال در فشار داخل گوش مرتبط است.

عواملی که به نظر خطر بروز بیماری را افزایش می دهند عبارتند از:

• تخلیه ضعیف مایع اندولنف در گوش داخلی ؛
• اختلال در سیستم ایمنی؛
• آلرژی؛
• ابتلا به عفونت ویروسی؛
• سابقه خانوادگی بیماری منییر؛
• آسیب به سر؛
• میگرن.

احتمالا بیماری منییر در اثر مجموعه ای از عوامل فوق بروز می کند.

تشخیص

در صورت داشتن علایم بیماری منییر، مانند سرگیجه مداوم یا کاهش حس شنوایی، توصیه می شود در قدم اول بیمار به پزشک عمومی و یا به یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کند تا موارد زیر توسط پزشک معالج دقیق تر بررسی گردد.

• بررسی سرگیجه، با حداقل 2 حمله که حداقل به مدت 20 دقیقه در یک فاصله زمانی کوتاه رخ دهد.
• نوسان در حس شنوایی که با آزمایشات مختص ارزیابی شنوایی (از قبیل اودیومتری) تایید شود؛
• بررسی دقیق تر وزوز گوش یا احساس فشار در گوش.
• پزشک معالج ممکن است ارزیابی و معاینه دقیق تر به همراه درخواست آزمایش خون و یا تصویربرداری از سیستم عصبی را برای رد سایر علل احتمالی  از قبیل میگرن، عفونت گوش، نوریت دهلیزی( التهاب عصب دهلیزی) و لابیرنتیت (عفونت گوش داخلی) انجام دهد.

درمان بیماری منییر

هیچ درمان قطعی برای بیماری منییر وجود ندارد، اما دارودرمانی می تواند به کنترل علایم از جمله سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ کمک کند.

هم چنین به بیماران توصیه می گردد در اولین نشانه بروزحمله:

• اگر داروی کنترل کننده سرگیجه خود را به همراه دارند، مطابق دستور پزشک مصرف کنند؛
• بنشینند یا دراز بکشند؛
• چشمان خود را ببندند، یا مسیر بینایی خود را درطول یک مسیر ثابت در مقابل خود نگه دارند؛
• سر خود را سریع نچرخانند؛
• اگر نیاز به حرکت دارند، این کار را به آرامی و با دقت انجام دهند؛
• این احتمال وجود دارد که تا زمانی که علایم کنترل نگردد ، فرد اجازه رانندگی نداشته باشد؛

اکثر افراد مبتلا به بیماری منییر با پرواز مشکلی ندارند و رعایت نکات زیر می تواند خطر حمله و در نتیجه  احساس اضطراب فرد را در طول پرواز کاهش می دهد.

اگر نگران سرگیجه هستند، صندلی خود را در قسمت راهرو انتخاب کنند، در این صورت از پنجره دور بوده  و دسترسی سریع‌تری به توالت خواهند داشت؛

• در صورتی که سر و صدا و لرزش برای فرد دردسرساز است، دور از موتورهای هواپیما بنشیند؛
• به طور منظم آب بنوشد و نوشیدنی های الکلی مصرف نکند؛
• از شرکت هواپیمایی بپرسند که آیا می تواند برای فرد یک رژیم غذایی خاص متناسب با نیاز فرد ارائه دهد یا خیر؛

شواهد زیادی مبنی بر اینکه تغییر در رژیم غذایی بیمار می تواند در بهبود علایم کمک کننده باشد، وجود ندارد. اما برخی از افراد ادعا می کنند که علایم آنها با موارد زیر بهبود می یابد، لذا موارد زیر توصیه می گردد:

• مصرف یک رژیم غذایی کم نمک
• اجتناب از الکل
• اجتناب از مصرف بیش از اندازه نوشدنی های حاوی کافئین
• ترک سیگار

هم چنین در کل اگر فرد دچار علایم  سرگیجه در زمینه بیماری منییر یا سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم می باشد، می توانید با رعایت نکات زیر، خطر آسیب را کاهش داده و فعال بماند.

• از فرش های ضد لغزش استفاده گردد؛
• میله های دستگیره در نزدیکی وان و توالت نصب گردد؛
• از چراغ خواب در طول ساعات خواب شبانه برای ایجاد دید در شب استفاده کنند؛
• برای جلوگیری از لیز خوردن، کف زمین خشک نگه داشته شود؛
• وسایل خانه در قفسه های پایین نگهداری گردد تا نیازی به بالا رفتن از سطوح یا رسیدن به طبقه های بالاتر نباشد. اگر ضروری است، از چهارپایه پله دار تاشو استفاده شود؛
• تمامی مسیر ها از هر چیزی که ممکن است باعث زمین خوردن فرد شود، پاکسازی گردد؛
• از کار در ارتفاع خودداری شود؛
• کفش هایی با پاشنه کم و کفی غیر لغزنده پوشیده و دقت شود بند کفش ها همچنان بسته باشند؛
• خانواده و دوستان در مورد وضعیت بیمار و نحوه کمک به فرد در هنگام حمله سرگیجه آگاه باشند؛
• بررسی گردد که  آیا سایر داروهای مصرفی فرد می توانند بر حس تعادل بیمار تأثیر بگذارند یا خیر؛

لازم به ذکر است در شماره بعدی سلام سلامت، حرکات ورزشی را که به حفظ و تقویت تعادل و بهبود علایم سرگیجه  کمک می کنند، مرور خواهیم کرد.