B1، B6 و B12؛ ویتامین‌هایی برای داشتن سیستم عصبی سالم

ویتامین‌های B1، B6 و B12 برای حفظ سلامت سیستم عصبی ضروری هستند و به بهبود علائم آسیب‌های عصبی مانند بی‌حسی و گزگز کمک می‌کنند. البته هر یک از ویتامین‌های گروه ب، درست مانند اعضای یک تیم برای ترمیم اعصاب آسیب‌دیده و حفظ سلامت سیستم عصبی لازم هستند.

اما در مورد عملکرد این ویتامین‌ها برای حفظ سیستم عصبی چه می‌دانید؟ چه کسانی باید از این ویتامین‌ها استفاده کنند؟ برای گرفتن پاسخ این سؤالات ادامه مطلب را از دست ندهید.

 

در مورد عملکرد ویتامین‌های B1، B6 و B12 چه می‌دانید؟

ویتامین‌های B1، B6 و B12 ویتامین‌هایی ضروری برای سیستم عصبی ما هستند و هر یک به‌نحوی روی بدن ما تأثیر می‌گذارند. در ادامه با هر یک از این ویتامین‌ها به‌صورت جداگانه آشنا خواهید شد.

ویتامین B1: انرژی بخش اعصاب

ویتامین B1 که با نام تیامین نیز شناخته می‌شود، به حفظ سلامت سیستم عصبی ما کمک می‌کند. اعصاب بدن انرژی زیادی مصرف می‌کنند، اما توانایی ذخیره انرژی را نداشته و به همین خاطر به منبعی ثابت برای تأمین انرژی نیاز دارند.

اینجاست که نقش ویتامین ب 1 پررنگ می‌شود؛ این ویتامین نقش کلیدی در تبدیل کربوهیدرات به انرژی مورد نیاز سلول‌های عصبی برای داشتن عملکرد صحیح دارد. اما چگونه می‌توان نیاز بدن به ویتامین B1 را تأمین کرد؟

بدن ما نمی‌تواند تیامین تولید کند و مهم است که هر یک از ما روزانه مواد غذایی حاوی تیامین را مصرف کنیم. برخی از مواد غذایی حاوی ویتامین B1 عبارتند از:

• ماهی
• حبوبات مانند نخود، لوبیا، سویا و عدس
• برنج
• دانه‌ها
• غلات غنی‌شده

 

ویتامین B6؛ فرستنده سیگنال‌های عصبی

ویتامین B6 که با نام پیریدوکسین نیز شناخته می‌شود، نقش مؤثری در انتقال مؤثر سینگال‌های عصبی دارد. به‌عبارت دقیق‌تر این ویتامین به بدن ما کمک می‌کند که انتقال دهنده‌های عصبی حیاتی را تولید کند. به بیان ساده این انتقال دهنده‌های عصبی ، پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که پیام‌ها را از مغز ما به سلول‌های بدن منتقل می‌کنند.

به این ترتیب بهتر است رژیم غذایی را انتخاب کنیم که حاوی غذاهایی سرشار از ویتامین ب 6 باشد. برخی از مواد غذای حاوی ویتامین B6 عبارتند از:

• گوشت مرغ یا بوقلمون
• ماهی‌تن
• سبزیجات نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی
• لبنیات
• برخی از غلات غنی‌شده

 

ویتامین B12؛ ترمیم کننده اعصاب

ویتامین B12 که با نام کوبالامین نیز شناخته می‌شود، نقش کلیدی در بازسازی رشته‌های عصبی و ترمیم آسیب‌های عصبی دارد و در کل برای حفظ سلامت سیستم عصبی بدن ضروری است.

اگر بخواهیم تخصصی‌تر این موضوع را بررسی کنیم، باید بگوییم که این ویتامین نقش مهمی در ساخت میلین (غلاف محافظ رشته‌های عصبی) دارد.

خوشبختانه ویتامین ب 12 به ‌طور طبیعی در بسیاری از غذاهایی که روزانه مصرف می‌کنیم، وجود دارد. از جمله مواد غذایی حاوی ویتامین B12 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گوشت
• ماهی
• لبنیات
• تخم‌مرغ
• برخی غلات غنی‌شده

 

چرا مصرف ترکیب سه ویتامین B مؤثرتر است؟

اگرچه هر یک از ویتامین‌های گروه ب، نقش خاص خود را در حفظ سلامت سیستم عصبی ما دارند، اما این ویتامین‌ها در کنار هم به ترمیم، بازسازی و محافظت از رشته‌های عصبی تشکیل دهنده سیستم عصبی کمک می‌کنند.

تحقیقات نشان می‌دهند که ترکیبی از سه ویتامین B1، B6 و B12 در تسکین علائم آسیب عصبی و بازیابی عملکرد اعصاب مؤثرتر از مصرف تنها یک ویتامین مشخص است.

متخصصان دلایل پیچیده‌ای برای این امر متصور می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. بین عملکرد این سه ویتامین هم‌پوشانی وجود داشته باشد.
2. آسیب‌های عصبی عموماً به ‌خاطر چند عامل مختلف به ‌صورت همزمان رخ می‌دهند و این بدان معناست که ترکیبی از این ویتامین‌ها می‌تواند برای مقابله با آسیب‌های عصبی نیاز باشد.

نوروبیون نام دارویی حاوی سه ویتامین B1، B6 و B12 است که با هدف پیشگیری و درمان کمبود این ویتامین‌ها تجویز می‌شود. این دارو برای کمک به کنترل آسیب‌های عصبی محیطی نیز کاربرد دارد که باید توسط پزشک تجویز شده و در مراکز درمانی تزریق شود.

 

استفاده از ویتامین‌های B1، B6 و B12 برای چه افرادی مناسب است؟

برخی از افراد به ‌دلیل کمبود برخی از ویتامین‌های گروه B در معرض خطر آسیب عصبی بیشتری مانند بی‌حسی و گزگز قرار دارند. اگر جزو یکی از گروه‌های زیر هستید، با تجویز پزشک ممکن است مصرف ترکیبی از ویتامین‌های B1، B6 و B12 برای شما مفید باشد. اکتوبیون (نوروبیون) از جمله محصولات شرکت دارویی اکتوور می‌باشد که حاوی سه ویتامین B ضروری یعنی ویتامین‌های B1، B6 و B12 است. پزشک می‌تواند برای افراد زیر این دارو را تجویز کند.

افراد مبتلا به دیابت

آسیب‌های عصبی نیمی از افراد مبتلا به دیابت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و سطح بالای قند خون می‌تواند به اعصاب آسیب برساند. اگر دیابت دارید، ممکن است پزشکتان مصرف داروهای حاوی ویتامین‌های B1، B6 و B12 را برای حفظ سلامت سیستم عصبی به شما توصیه کند. البته این دارو در کنار سایر اقدامات پیشگیرانه مانند مدیریت درست قند خون و انتخاب سبک زندگی سالم تأثیر خود را خواهد داشت.

افراد دارای رژیم غذایی خاص

اگرچه پیروی از رژیم غذایی گیاه‌خواری مزایای زیادی دارد، اما برخی مواد مغذی مانند B12 تنها در گوشت، محصولات حیوانی و غلات صبحانه یافت می‌شوند.

افراد سالمند

با توجه به اینکه احتمال آسیب عصبی با افزایش سن بیشتر می‌شود، شیوع بیماری‌های مزمن در سالمندان بالاتر است.

افراد با شرایط پزشکی خاص

برخی از بیماری‌ها از قبیل بیماری‌های خود ایمنی، زونا، ارتریت روماتوئید، دیابت، و… ممکن است باعث آسیب عصبی شوند یا احتمال بروز این آسیب‌ها را افزایش دهند. این آسیب‌های عصبی محیطی تحت عنوان نوروپاتی شناخته می‌شوند.

افراد مصرف کننده داروهای خاص

شیمی‌درمانی، مصرف برخی آنتی‌بیوتیک ها به‌صورت طولانی مدت و استفاده طولانی مدت از احتمال بروز آسیب‌های عصبی را افزایش می‌دهند.

افرادی که الکل مصرف می‌کنند

مصرف بیش از حد الکل (به‌مدت چندین سال) ممکن است احتمال بروز آسیب‌های عصبی را افزایش دهد.

سخن نهایی

ویتامین‌های B1، B6 و B12 ویتامین‌های ضروری برای حفظ سلامت سیستم عصبی ما هستند. این ویتامین‌ها در کنار هم انرژی مورد نیاز اعصاب را تأمین می‌کنند، به ترمیم رشته‌های عصبی و بازیابی عملکرد عصبی کمک می‌کنند.

اما برخی از افراد بیشتر از سایرین در معرض کمبود ویتامین‌های گروه ب قرار دارند و دچار آسیب‌های عصبی می‌شوند. استفاده از داروهای حاوی ترکیبی از این سه ویتامین مانند اکتوبیون می‌تواند برای چنین افرادی با تجویز پزشک مؤثر باشد.