مری بارت چیست؟

دکتر الهام یوسفی (داروساز)

مری بارت یک عارضه مهم و جدی بیماری ریفلاکس معده به مری است .

با گذشت زمان، ممکن است عملکرد دریچه «اسفنکتر تحتانی مری»  به دلایل مختلف مثل چاقی، مصرف بعضی از داروها و… مختل شود و اسید معده به سمت مری بازگشت داشته باشد.

ریفلاکس طولانی و درمان نشده ممکن است به مشکلات جدی منجر شود. التهاب مری (ازوفاژیت) یک عارضه مهم بازگشت بیش از حد اسید معده به مری می باشد و ممکن است باعث خونریزی یا زخم مری شود.

زخم مزمن مری ممکن است سبب تنگ شدن مری شود.

وقتی پوشش طبیعی مری با بافت‌های مختلف جایگزین ‌شود، بیمار به مری بارت مبتلا می‌شود. در افراد مبتلا به مری بارت، خطر ابتلا به سرطان آدنوکارسینومای مری افزایش می‌یابد.

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر حتما به پزشک متخصص مراجه کنید:

• استفراغ خون قرمز یا خونی که شبیه تفاله قهوه است؛
• مدفوع سیاه، قیری یا خون‌آلود؛
• کاهش وزن ناخواسته یا کاهش اشتها؛
• درد قفسه سینه که ممکن است نشانه حمله قلبی باشد؛
• مشکل در بلع.

لازم به ذکر است که اکثر افراد مبتلا به مری بارت هیچ علامتی را تجربه نمی کنند.

عوامل خطر برای ابتلا به مری بارت

عواملی که خطر ابتلا به مری بارت را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• جنسیت:  مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
• سفیدپوست بودن: خطر بروز این بیماری در افراد سفیدپوست نسبت به سایر نژادها بیشتر است.
• سن: این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در بزرگسالان بالای 50 سال شایع‌تر است.
• سابقه خانوادگی:  اگر فردی سابقه خانوادگی مری بارت یا سرطان مری را داشته باشد، احتمال بروز این بیماری بیشتر می‌شود.
• ابتلای طولانی‌مدت به سوزش سر دل و ریفلاکس اسید: اگر بیماری ریفلاکس معده به مری با مصرف داروها کنترل نشده و بهبود نیابد،  احتمال ابتلا به مری بارت افزایش پیدا می‌کند.
• سیگار کشیدن: افراد سیگاری یا کسانی که سابقه سیگار کشیدن دارند ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
• چاقی:  تجمع چربی در اطراف شکم با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط است.

تشخیص مری بارت

معمولا مری بارت با استفاده از آندوسکوپی تشخیص داده می‌شود.

در این روش، یک لوله باریک که به دوربین و نور مجهز است از طریق گلو وارد مری می‌شود تا تغییرات بافت پوششی آن را بررسی کند.

بافت طبیعی مری کم‌رنگ و براق است، در حالی که مری بارت ظاهری قرمز و مخملی شکل دارد.

پزشک ممکن است در حین آندوسکوپی بیوپسی انجام دهد تا بافت مری را در زیر میکروسکوپ بررسی کند. با بیوپسی یا نمونه‌ برداری می‌توان میزان تغییر بافت پوششی مری را مشخص کرد.

در آزمایشگاه، میزان دیسپلازی سلول‌های مری را مورد بررسی قرار می دهند. به طور کلی، بافت مری به چند صورت طبقه‌بندی می‌شود:

• بدون دیسپلازی: بافت پوششی مری تغییر کرده است، اما ناهنجاری در سلول‌ها مشاهده نمی‌شود.
• دیسپلازی درجه پایین: علائم کمی از تغییرات پیش‌سرطانی در سلول‌ها دیده می شود.
• دیسپلازی درجه بالا: تغییرات زیادی در سلول‌ها دیده می‌شود. به نظر می‌رسد که دیسپلازی درجه بالا آخرین مرحله قبل از سرطانی شدن سلول‌ها باشد.

ممکن است برای برخی افراد غربالگری بیماران در نظر گرفته شود.

غربالگری غالبا برای مردانی توصیه می شود که حداقل به صورت هفتگی علائم ریفلاکس معده به مری را تجربه می‌کنند و به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند و حداقل دو عامل خطر زیر را دارند:

• سن بالای 50 سال
• سابقه خانوادگی مری بارت یا سرطان مری
• سیگاری بودن
• ابتلا به چاقی شکمی
• سفیدپوست بودن

زنان کمتر از مردان به مری بارت مبتلا می‌شوند، اما در صورت ابتلا به ریفلاکس کنترل نشده یا سایر عوامل خطر مری بارت باید برای غربالگری در نظر گرفته شوند.