بلفاریت، گل مژه و شالازیون

بلفاریت یا تورم مزمن پلک، شایعترین بیماری شناخته شده چشمی است.

علائم بلفاریت شامل قرمزی چشم و پلک، خارش، سوزش و احساس این که چیزی داخل چشم است، می باشد.

برخی از بیماران از این شکایت می کنند که پلکشان پوسته پوسته شده و به هم می چسبد، که به طور معمول صبح ها بیشتر است.

بلفاریت همیشه حاشیه پلک (لبه پلک) را درگیر می کند، اما در برخی موارد ممکن است ملتحمه (پوشش داخلی چشم)، قرنیه (لایه بیرونی شفاف چشم) و پوست پلک را نیز درگیر کند.

چه افرادی به بلفاریت مبتلا می شوند؟

بزرگسالان بیشتر از کودکان به این بیماری مبتلا می شوند. این بیماری ممکن است با دفعات زیاد در خانواده های خاص و در کودکان مبتلا به سندرم داون رخ دهد.

انواع بلفاریت

بلفاریت به دو صورت قدامی و خلفی بروز می کند.

بلفاریت قدامی مربوط به التهاب لایه جلویی پلک است. علائم آن معمولا محدود به خارش چشم، سوزش و ناراحتی می باشد.

اگرچه بلفاریت قدامی می تواند به دلایل زیادی بروز کند، اما علت اصلی آن عفونت باکتریایی یا سبورئیک درماتیت (درماتیت سبوره‌ای نوعی التهاب پوست است که اغلب مزمن و عودکننده است و بیشتر در پوست سر و صورت دیده می‌شود. درماتیت سبورئیک معمولاً با شوره سر همراه است) است.

بلفاریت خلفی زمانی رخ می دهد که غدد کوچک (میبومین) در لایه داخلی پلک ملتهب شوند، یا مقدار زیادی از ترشحات طبیعی خود را تولید کنند.

این غدد ماده روغنی تولید می کنند که بخش مهمی از اشک طبیعی است و سطح چشم را پاک می کند. تولید بیش از حد این ماده می تواند باعث ایجاد سوزش چشم شود؛ در صورتی که ظاهر پلک طبیعی باقی می ماند.

در مقابل، بیمارانی که از تورم غدد رنج می برند ممکن است از احساس سوزش، هم چنین اشک ریزش، خارش، حساسیت به نور و تولید ترشحات غیرمعمول چسبنده نیز شکایت داشته باشند.

درمان بلفاریت چیست؟

بلفاریت یک شرایط مزمن است. درمان شامل تمیز کردن پلک به منظور پاک نگه داشتن حاشیه پلک از ترشحات غیرمعمول است.

هر دو بلفاریت قدامی و خلفی با کمپرس گرم (حوله گرم) و سپس پاکسازی پلک (با استفاده از یک سواب پنبه مرطوب برای تمیز کردن آرام لبه پلک) دو تا سه بار در روز درمان می شوند.

آیا گل مژه همان بلفاریت است؟

هوردئولوم یا گل مژه یک توده عفونی روی سطح غدد سباسه پلک شماست.

بیشتر آنها از عفونت باکتری استافیلوکوک ناشی می شوند. بلفاریت گاهی اوقات باعث ایجاد گل مژه و پوسته پوسته هایی در اطراف پایه مژه ها می شود.

در غدد تعریق یا فولیکول های مو که به طور معمول در لایه قدامی پلک وجود دارد در صورت وجود عفونت باکتریایی، ممکن است آبسه (مجموعه ای از چرک احاطه شده توسط بافت ملتهب) رخ دهد و گل مژه را ایجاد کند.

گل مژه به ندرت در درماتیت سبورئیک  بروز می کند؛ اما ممکن است در یک سوم از بیماران مبتلا به بلفاریت خلفی رخ دهد. درمان گل مژه شامل کمپرس گرم مداوم، و در برخی موارد خاص مصرف آنتی بیوتیک است.

شالازیون چیست؟

شالازیون یک توده سخت می باشد که ممکن است به دنبال بلفاریت قدامی یا خلفی ایجاد شود.

ترشحات غدد میبومین که معمولاً در لایه خلفی پلک ها وجود دارد ممکن است به بافت های اطراف نشت کند و باعث التهاب شود.

شالازیون ها ممکن است یکباره یا به مرور بروز کنند. آنها ممکن است دردناک، قرمز و متورم یا فقط یک توده باشند.

اصطلاح شالازیون از یک کلمه یونانی به معنی “تورم کوچک” گرفته شده است. شالازیون یک برآمدگی قرمز رنگ است.

گاهی کیست پلک یا کیست میبومین نیز نامیده می شود. این تورم کیستیک، برجستگی کوچکی در زیر پوست پلک بوده که در نتیجه انسداد مجرا و تجمع مواد ترشح شده در این غدد ایجاد می شود.

شالازیون معمولا روی پلک بالا و کمتر روی پلک پایین شکل می گیرد.

معمولا شالازیون در بزرگسالان در سنین 30 تا 50 سالگی بروز می کند و در کودکان شایع نیست، اما ممکن است اتفاق بیفتد.

آیا شالازیون همان گل مژه است؟

شالازیون گل مژه نیست، اما یک گل مژه می تواند دلیل بروز آن باشد. برخلاف گل مژه ها که دردناک هستند، شالازیون به طور کلی دردناک نیست و پشت پلک ظاهر می شود.

علل ایجاد شالازیون چیست؟

ممکن است شالازیون زمانی بروز کند که غده کوچک چربی روی پلک مسدود شود. این غدد به حفظ رطوبت چشم کمک می کنند.

غده مسدود شده شروع به تجمع چربی و تورم می کند. در نهایت عدم تخلیه مایع باعث ایجاد یک برآمدگی سفت روی پلک می شود.

برخی از علل دیگر شالازیون عبارت است از:

• روزاسه (یک بیماری پوستی که باعث قرمزی و آکنه می شود)
• بلفاریت مزمن، التهاب پلک (قرمزی، تورم و ناراحتی)
• درماتیت سبورئیک (پوست قرمز، خشک، پوسته پوسته و همراه با خارش )
• سل
• عفونت های ویروسی

علائم شالازیون چیست؟

• برآمدگی بدون درد روی پلک، اغلب روی پلک بالا.
• التهاب خفیف که باعث اشک ریزش شود.
• تاری دید ناشی از شالازیون بزرگ که روی مردمک چشم فشار وارد می کند.

شالازیون چگونه تشخیص داده می شود؟

در صورت ابتلا به شالازیون، به چشم پزشک مراجعه کنید.

پزشک معالج شما موارد زیر را بررسی می کند:

• سوابق پزشکی: در مورد سوابق پزشکی خود به طور کامل توضیح دهید. به کمک این اطلاعات پزشک می تواند دلایل نهفته در شکل گیری شالازیون را بررسی کند.
• معاینه چشم: پزشک چشم، پلک، مژه ها و بافت پوست را بررسی می کند.
• معاینه دقیق پلک: چشم پزشک با تاباندن نور و استفاده از ذره بین های مخصوص ریشه  مژه ها را به دقت بررسی می کند. چشم پزشک هم چنین روزنه غدد چربی را نیز بررسی می کند.

روش درمان شالازیون چیست؟

در بیشتر موارد شالازیون در خانه قابل درمان است. بیشتر شالازیون ها در طی یک ماه یا کمتر از بین می روند.

توجه داشته باشید که شالازیون را هیچ وقت فشار ندهید. ممکن است به چشمتان آسیب بزنید.

برای درمان در خانه روش های زیر را امتحان کنید:

• کمپرس گرم: یک حوله را با آب گرم خیس کنید و برای 15 دقیقه روی چشم بگذارید. این کار را حداقل 3 بار در روز انجام دهید تا غده چربی مسدود شده مجدد باز شود.
• ماساژ: به آرامی چند بار در روز پلک را ماساژ دهید. فشار سبک تا متوسط به پلک وارد کنید. ماساژ ملایم می تواند سبب باز شدن غده چربی مسدود شده شود.
• رعایت بهداشت: تا زمانی که شالازیون دارید روی چشم آرایشی انجام ندهید. بعد از تخلیه شالازیون، نواحی اطراف آن را تمیز نگه دارید. از دست زدن به چشم ها پرهیز کنید.

اگر شالازیون از بین نرفت، باید به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.

ممکن است نیاز باشد تا مایع داخل شالازیون از طریق سوزن کوچکی تخلیه شود. حتی ممکن است برای کاهش التهاب نیاز به تزریق استروئید باشد.

درمان با کمپرس گرم اغلب موفقیت آمیز است، اما گاهی نیاز به تزریق استروئید یا برداشتن شالازیون از طریق جراحی است.

در موارد نادر تومورهای سرطانی پلک می توانند مانند گل مژه یا شالازیون ظاهر شوند.