فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا ‏ یک حالت طولانی مدت (مزمن) است که باعث موارد زیر می شود:

• درد در مفاصل و استخوان ها
• حساس و دردناک شدن قسمت هایی از بدن
• خستگی عمومی
• اختلالات شناختی و خواب

تشخیص این علایم حتی برای کادر درمان دشوار است.

علایم آن مانند علایم بیماری های دیگر است و هیچ آزمایش واقعی برای تأیید تشخیص وجود ندارد.

در نتیجه فیبرومیالژیا اغلب به درستی تشخیص داده نمی شود. امروزه خوشبختانه درک بهتری از این بیماری وجود دارد.

علایم فیبرومیالژیا ‏

شایع ترین علایم فیبرومیالژیا ‏ عبارتند از:

• درد و سفتی در تمام بدن؛
• خستگی؛
•  افسردگی و اضطراب؛
• مشکلات خواب؛
• مشکل در تفکر، حافظه و تمرکز؛
• سردرد، از جمله میگرن؛

علایم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گزگز یا بی حسی دست و پا؛
• درد در صورت یا فک؛
• مشکلات گوارشی، مانند درد و نفخ شکم، یبوست و حتی سندرم روده تحریک پذیر.

علت بیماری

تاکنون علت این بیماری به طور دقیق شناخته نشده است. به نظر می رسد که پیشینه ژنتیکی این بیماری به همراه عوامل محیطی همانند استرس، آسیب فیزیکی و عفونت می تواند این بیماری را ایجاد کند.

عفونت ها

یک عفونت قبلی می تواند فیبرومیالژیا را تحریک کند یا علایم آن را تشدید کند. انفلوآنزا، ذات الریه، عفونت های دستگاه گوارش، مانند عفونت های ناشی از باکتری سالمونلا و شیگلا و ویروس اپشتین بار، همه ارتباط احتمالی با فیبرومیالژیا دارند.

ژن ها

فیبرومیالژیا اغلب در خانواده ها به صورت ارثی منتقل می شود. اگر عضوی از خانواده چنین شرایطی دارد، خطر ابتلا به آن در سایر اعضا بیشتر است.

محققان فکر می کنند جهش های ژنی خاص ممکن است در این امر نقش داشته باشد. آنها چند ژن احتمالی را شناسایی کرده اند که بر انتقال سیگنال های شیمیایی درد بین سلول های عصبی تأثیر می گذارد.

آسیب

افرادی که ضربه شدید جسمی یا روحی را تجربه می کنند ممکن است دچار فیبرومیالژیا شوند. این بیماری با اختلال اضطرابی پس از آسیب روانی (PTSD) مرتبط است.

استرس

استرس می تواند اثرات طولانی مدت بر روی بدن شما بگذارد. استرس با تغییرات هورمونی مرتبط است که می تواند در فیبرومیالژیا نقش داشته باشد.

تاکنون مشخص نشده است که چه عاملی باعث مزمن بودن درد فیبرومیالژیا می شود.

یک نظریه این است که مغز آستانه درد را کاهش می دهد و حس هایی که قبلا دردناک نبوده اند با گذشت زمان بسیار دردناک می شوند.

نظریه دیگر این است که اعصاب بیش از حد به سیگنال های درد واکنش نشان می دهند، در نتیجه حساس تر شده و درد بیشتری را حس می کنند.

عوامل خطر فیبرومیالژیا

دلایل عود کردن فیبرومیالژیا می تواند این موارد باشد:

• استرس
• جراحت
• بیماری مانند انفولاآنزا

عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز ممکن است باعث شود مغز و سیستم عصبی نسبت به سیگنال های طبیعی درد واکنش بیش از حد نشان دهند یا آن ها را به اشتباه تفسیر کنند.

عوامل دیگری که خطر ابتلا به فیبرومیالژیا را افزایش می دهند عبارتند از:

• جنسیت. بیشتر موارد فیبرومیالژیا در حال حاضر در زنان تشخیص داده می شود؛  اگرچه دلیل این اختلاف جنسیتی مشخص نیست.
• سن. احتمال تشخیص این بیماری در سن میان سالی بیشتر است و با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد. با این حال کودکان نیز می توانند به فیبرومیالژیا مبتلا شوند.
• سابقه خانوادگی. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما فیبرومیالژیا دارد، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن باشید.
• بیماری. برخی بیماری ها همانند لوپوس یا RA ممکن است خطر ابتلا به فیبرومیالژیا را افزایش دهد.

تشخیص

اگر به مدت 3 ماه یا بیشتر درد پراکنده داشته باشید، ممکن است پزشک برای شما فیبرومیالژیا تشخیص دهد.

“پراکنده” به معنی درد در هر دو طرف بدن و احساس آن درقسمت های بالایی و پایینی کمر است.

پس از یک معاینه دقیق پزشک باید نتیجه بگیرد که هیچ بیماری دیگری باعث بروز درد در شما نمی شود.

هیچ گونه آزمایش یا تصویربرداری نمی تواند فیبرومیالژیا را تشخیص دهد.

پزشک ممکن است از این آزمایش ها برای رد سایر علل احتمالی درد مزمن در شما استفاده کند.

تشخیص فیبرومیالژیا برای پزشک دشوار است زیرا علایم غالبا با بیماری های دیگر هم همپوشانی دارند.

درمان

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد.

در عوض درمان ها بر کاهش علایم و بهبود کیفیت زندگی متمرکز هستند:

• داروها
• استراتژی های خودمراقبتی
• تغییر سبک زندگی

داروها می توانند درد را تسکین دهند و به خواب بهتر شما کمک کنند.

فیزیوتراپی و کاردرمانی قدرت شما را بهبود می بخشد و استرس را کاهش می دهد.

ورزش و تکنیک های کاهش استرس به شما کمک می کند چه از نظر روحی و چه از نظر جسمی احساس بهتری داشته باشید.

علاوه بر این ممکن است مایل باشید به دنبال پشتیبانی و راهنمایی باشید. این ممکن است شامل مراجعه به یک درمانگر یا پیوستن به گروه های پشتیبانی باشد.

در گروه های پشتیبانی می توانید از افراد دیگری که دچار فیبرومیالژیا هستند مشاوره بگیرید تا بتوانید با این بیماری بهتر کنار بیایید.

توصیه های غذایی برای فیبرومیالژیا

برخی از افراد گزارش می کنند که وقتی از برنامه غذایی خاصی پیروی می کنند یا از مصرف برخی غذاها پرهیز می کنند احساس بهتری دارند. اما تحقیقات ثابت نکرده است که یک رژیم غذایی خاص علایم فیبرومیالژیا را بهبود می بخشد.

اگر مبتلا به فیبرومیالژیا هستید سعی کنید به طور کلی رژیم متعادل داشته باشید. تغذیه برای کمک به شما در حفظ سلامت بدن، جلوگیری از بدتر شدن علایم و تأمین انرژی مداوم برای شما مهم است.

توصیه هایی که باید به خاطر داشته باشید:

1. از میوه ها و سبزیجات به همراه غلات کامل، لبنیات کم چرب و پروتئین بدون چربی استفاده کنید؛
2. نوشیدن مقدار زیادی آب؛
3. مصرف بیشتر سبزیجات نسبت به گوشت؛
4. مقدار قند موجود در رژیم غذایی خود را کاهش دهید؛
5. هرچه می توانید ورزش کنید؛
6. در جهت رسیدن به وزن سالم و حفظ آن تلاش کنید.

ممکن است دریابید که برخی غذاها علایم شما را تشدید می کنند، مانند گلوتن.

در این صورت یک دفتر یادداشت مخصوص غذا داشته باشید و در آن چیزهایی را که می خورید و احساسی که بعد از هر وعده غذایی دارید را یادداشت و ارزیابی کنید.

این دفتر را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. او می تواند به شما کمک کند مواد غذایی را که باعث تشدید علایم شما می شوند شناسایی کنید. اجتناب از این غذاها می تواند به شما کمک کند تا علایم خود را کنترل کنید.

فیبرومیالژیا می تواند احساس خستگی و فرسودگی در شما ایجاد کند و برخی از غذا ها می توانند به شما انرژی لازم برای گذراندن روز را دهند.

زندگی با فیبرومیالژیا

زمانی که روزانه با درد، خستگی و سایر علایم زندگی کنید، کیفیت زندگی شما تحت تأثیر قرار می گیرد.

بسیاری از مردم درباره فیبرومیالژیا اطلاعات درستی ندارند. از آنجا که مشاهده علایم در شما دشوار است، برای اطرافیان آسان است که درد شما را نادیده بگیرند.

باید بدانید که احساس شما واقعی است.

در پیگیری روند درمانی خود پایدار باشید. ممکن است لازم باشد بیش از یک روش درمانی را امتحان کنید یا از چند روش به صورت ترکیبی استفاده کنید.

به افرادی که درد شما را درک می کنند اتکا کنید، مانند:

• کادر درمانی و پزشک خود
• دوستان نزدیک
• درمانگر

به خود سخت نگیرید. سعی کنید. ایمان داشته باشید که می توانید یاد بگیرید با شرایط خود کنار بیایید و آن را مدیریت کنید.