با سکسکه بیشتر آشنا شویم

دکتر لادن ادیب عشق (داروساز)

همه ما در طول زندگی بروز سکسکه را تجربه کرده ایم، اما شاید با علت و عوامل تاثیرگذار بر آن آشنا نباشیم.

 سکسکه ناشی از انقباض های مکرر یا حرکات ناگهانی و غیر قابل کنترل دیافراگم است.

دیافراگم عضله ای است که قفسه سینه را از ناحیه شکم جدا می کند و نقش مهمی در تنفس دارد. این ماهیچه هنگام عمل دَم به سمت پایین حرکت می‌کند و هوای دارای اکسیژن را به درون ریه می‌فرستد.

هنگام بازدم نیز عضله دیافراگم باعث می‌شود هوای حاوی دی اکسید کربن به سمت دهان و بینی هدایت شده و از بدن دفع شود. اگر به هر دلیلی این عضله دچار تحریک ناگهانی شود، عملکرد درست خود را از دست می‌دهد و دچار انقباض‌های غیرارادی تکرارشونده‌ می‌شود که به آن سکسکه می‌گویند.

انقباض ناگهانی در دیافراگم هم چنین باعث می شود تارهای صوتی به طور ناگهانی بسته شوند و صدای “هیک” تولید شود.

سکسکه اغلب بی خطر بوده و پس از مدت کوتاهی برطرف می شود.

سکسکه در نوزادان، کودکان و بزرگسالان تجربه می شود، اما جالب است بدانید شیوع سکسکه در آقایان بیشتر بوده و می تواند برای مدت طولانی تری ادامه یابد. سکسکه در نوزادان زیر یک سال نیز رخ می دهد.

در این شرایط شیر دادن به نوزاد برای قطع سکسکه توصیه می شود.

علت بروز سکسکه مشخص نیست اما برخی عوامل شناخته شده می توانند در بروز آن موثر باشند.

این موارد شامل:

• غذا خوردن بیش از حد در یک وعده؛
• نوشیدن نوشابه های الکلی یا گازدار؛
• استرس ناشی از هیجان یا ترس؛
• تغییر ناگهانی دمای محیط؛
• بلع هوا هنگام غذاخوردن، جویدن آدامس یا سیگار کشیدن؛
• مصرف برخی از داروها؛
• به سرعت غذا خوردن و نوشیدن مایعات ؛
• بارداری؛
• فشار و کشش بیش از حد بر گردن؛
• نوشیدن مایعات خیلی سرد و یا خیلی داغ؛
• مصرف غذاهای تند؛
• شیمی درمانی؛
• مواجهه با داروهای بیهوشی برای اعمال جراحی؛
• وجود یک بیماری یا مشکل پزشکی.

در اغلب مواقع سکسکه معمولا فقط به مدت چند دقیقه طول می کشد؛ اما به ندرت ممکن است برای مدت زمان بیشتری ادامه یابد.

در شرایطی مانند آسیب یا تحریک عصبی، اختلالات سیستم عصبی مرکزی، مشکلات متابولیک، عفونت های تنفسی، بدخیمی ها و یا استفاده از برخی داروها، طول مدت سکسکه ممکن است به بیش از 48 ساعت افزایش یابد.

در صورت طولانی شدن سکسکه و علائمی از قبیل مشکل در غذاخوردن، خوابیدن یا تنفس، به پزشک مراجعه کنید. طولانی شدن مدت سکسکه، می تواند منجر به کاهش وزن و خستگی مفرط شود.

در برخی موارد نادر، طولانی شدن سکسکه می تواند هشدار دهنده برخی مشکلات سلامتی باشد.

سکسکه اغلب به صورت خود به خود برطرف می شود. اما برخی درمان های خانگی برای رفع آن توصیه می شود.

شواهد علمی معتبری برای توصیه های ذکر شده موجود نیست. با این حال، به علت بی ضرر بودن، منعی برای آنها وجود ندارد.

• حبس کردن نفس (حبس کردن نفس به تدریج حرکات غیر ارداری دیافراگم را آرام کرده و سکسکه را متوقف می‌کند)
• تنفس در کیسه کاغذی (مراقب باشید تکرار بیش از حد این کار ممکن است موجب احساس سبکی در سر شود)
• نوشیدن سریع یک لیوان آب

در شرایط طولانی شدن مدت زمان سکسکه، پزشک ممکن است از روش های دارودرمانی برای کنترل علائم استفاده کند.

معاینات پزشکی با انجام تست‌های تشخیصی مانند سونوگرافی شکم، سی‌تی اسکن قفسه سینه و مغز انجام می‌شود. هم چنین بررسی های سیستم گوارش مانند آندوسکوپی ممکن است صورت گیرد، زیرا برخی موارد مانند زخم معده و دوازدهه، ریفلاکس مری و التهاب معده ممکن است از علل بروز سکسکه های مزمن باشند.